Chociaż dzieciństwo powinno być czasem beztroski i zabawy, nie zawsze tak jest. Już od najmłodszych lat dzieci są narażone na występowanie problemów natury psychicznej. Jakie zaburzenia psychiczne najczęściej dotykają najmłodszych pacjentów? Jakie objawy świadczą o tym, że dziecku potrzebna jest pomoc?
Jakie grupy zaburzeń psychicznych są najczęściej diagnozowane u dzieci i młodzieży?
Dzieci – podobnie jak dorośli – mogą doświadczać różnych problemów i zaburzeń psychicznych. Czasem mają one charakter przejściowy, innym razem towarzyszą najmłodszym przez cały okres dzieciństwa, a nawet utrzymują się w dorosłym życiu. Niezależnie od czasu trwania wczesna diagnoza zaburzeń depresyjnych, emocjonalnych czy też rozwojowych pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie, które przyniesie dziecku ulgę.
U małych dzieci najczęściej diagnozuje się takie problemy, zaburzenia i choroby psychiczne jak:
- zaburzenia lękowe,
- depresja,
- zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD),
- choroba afektywna dwubiegunowa,
- zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD),
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (nerwica natręctw).
U dzieci, których dotknęła przemoc fizyczna, zaniedbanie lub śmierć bliskiej osoby, może rozwinąć się zespół stresu pourazowego (PTSD). Z kolei u starszych dzieci (w okresie dojrzewania) częściej niż u młodszych pojawiają się takie zaburzenia psychiczne jak: depresja, zaburzenia odżywiania, uzależnienia (zażywanie narkotyków, uzależnienie od internetu/gier) oraz choroba afektywna dwubiegunowa.
Po czym poznać, że dziecko ma problemy psychiczne? Objawy zaburzeń psychicznych u dzieci
Problemy psychiczne u dzieci mogą mieć typowe objawy dla danego zaburzenia. Na przykład u dziecka borykającego się z zaburzeniem ze spektrum autyzmu (ASD) dostrzega się trudności w rozwoju komunikacji, relacjach społecznych i zachowaniu. Dodatkowo dzieci doświadczające problemów psychicznych często:
- osiągają słabe wyniki w szkole,
- ciągle odczuwają nudę,
- skarżą się na bóle głowy i brzucha,
- mają problemy ze snem – śpią za mało lub za dużo, lunatykują, miewają koszmary senne,
- mają problemy z apetytem – mało jedzą lub opychają się jedzeniem,
- wykazują zachowania charakterystyczne dla młodszego wieku, takie jak ataki złości, moczenie nocne, nadmierne przywiązanie,
- wykazują zachowania opozycyjne lub agresywne,
- wykazują mniejszą troskę o własne bezpieczeństwo i podejmują zachowania ryzykowne.
Pierwszym alarmującym objawem, który powinien wzbudzić czujność rodzica lub opiekuna, jest nagła, trwała zmiana w zachowaniu dziecka. Jeśli dziecko nieoczekiwanie zaczyna wycofywać się z interakcji społecznych, jest smutne, często się złości, odczuwa stany lękowe lub traci zainteresowanie zabawą i ulubionymi zajęciami, może to świadczyć o tym, że podupada na zdrowiu psychicznym. W takiej sytuacji warto baczniej się mu przyjrzeć.
Zdarza się, że dzieci wykazują tylko chwilowe zaburzenia emocjonalne i rozwojowe. Jeśli jednak zmiany utrzymują się przez dłuższy czas (kilka tygodni), mają tendencję do nawracania lub charakteryzują się dużym nasileniem, warto skonsultować się ze specjalistą – pediatrą albo lekarzem psychiatrą dziecięcym.
Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad medyczny z Tobą i Twoim dzieckiem. Zapyta m.in. o to, jakie zmiany w funkcjonowaniu dziecka budzą Twój niepokój, kiedy i jak często się pojawiają. W trakcie wizyty może również przeprowadzić testy psychologiczne, a także zlecić dodatkowe badania lekarskie. Częstym zaleceniem jest również obserwacja behawioralna dziecka przez rodzica lub opiekuna i zapisywanie niepokojących objawów.
Zarówno małe dzieci, jak i starsze mogą borykać się z różnymi problemami natury psychicznej i cierpieć na zaburzenia snu, uwagi, odżywiania czy też rozwoju. Jeżeli zachowanie Twojego dziecka się zmieniło i budzi niepokój, nie zwlekaj, lecz od razu udaj się do specjalisty. Przeprowadzi on pogłębiony wywiad medyczny i podpowie Ci, jakie kroki podjąć, aby pokonać problemy behawioralne i emocjonalne, zatrzymać postęp schorzenia lub ograniczyć jego objawy.
