Jedzenie to nie tylko mechaniczna czynność pozwalająca dostarczyć organizmowi energii i składników odżywczych, ale też przyjemność i sposób na poprawę humoru. Jeśli staje się dla Ciebie ucieczką od codziennych problemów, lekarstwem na złość, smutek lub nudę, narażasz się na poważne zaburzenia odżywiania. Stan ten określany jest jako kompulsywne objadanie się (napadowe), które może wywołać wiele negatywnych skutków zdrowotnych. Jakich dokładnie? Czy można z tego wyjść? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.
Co to znaczy objadanie napadowe? Czym się objawia?
Kompulsywne objadanie się to stan nagłego, niekontrolowanego spożywania jedzenia, zazwyczaj w sytuacjach stresowych. Napady jedzenia najczęściej pojawiają się w wyniku jakiejś porażki – nieudanej rozmowy o pracę, kłótni z bliskimi, brak awansu itd. Osoba zmagająca się z kompulsywnym objadaniem nie ma kontroli nad ilością spożywanego jedzenia. Przyjmuje je do momentu poprawy samopoczucia i zagłuszenia negatywnych emocji.
Jakie są objawy kompulsywnego objadania?
- Poważne zaburzenia odżywiania, które mogą mieć negatywny wpływ na organizm.
- Jedzenie pomimo braku uczucia głodu.
- Szybkie spożywanie posiłków (napady żarłoczności).
- Negatywne emocje w trakcie jedzenia – poczucie winy, wstręt do siebie, wyrzuty sumienia, niskie poczucie własnej wartości.
- Nieregularne jedzenie – napady objadania mogą pojawić się o dowolnej porze.
- Wzrost masy ciała, problemy z cholesterolem, w skrajnych przypadkach poważna nadwaga.
Do jakiego lekarza z kompulsywnym objadaniem?
Kompulsywne objadanie się może mieć różne przyczyny. Najczęściej jednak jest wynikiem zaburzeń psychicznych, które dotyczą między innymi niestabilności emocjonalnej i nadmiernej wrażliwości na codzienne sytuacje. Jedzenie staje się ucieczką od lęków i stresu, a także sposobem na złagodzenie bólu psychicznego.
W takiej sytuacji niezbędna okazuje się wizyta u psychologa, który najpierw rozpozna kompulsywne objadanie, a następnie zaproponuje terapię. Do omówienia tego, na czym ona polega, przejdziemy w dalszej części tekstu.
Na kompulsywne objadanie się wpływ mają jeszcze czynniki środowiskowe i biologiczne. W pierwszym przypadku mowa w głównej mierze o błędach wychowawczych (brak wypracowania zdrowych nawyków żywieniowych) i środowisku, w którym dana osoba dorastała, w drugim natomiast o defekcie ośrodka sytości. Organizm nie wysyła informacji, że jest najedzony. Źródłem problemu nie są więc napady kompulsywnego objadania.
Jak wyjść z kompulsywnego objadania się?
W zespole kompulsywnego jedzenia z reguły najważniejsze okazują się czynniki psychologiczne. Żeby więc pokonać objadanie się w niekontrolowany sposób, zaleca się terapię poznawczo-behawioralną. Jej celem będzie najpierw rozpoznanie niekorzystnych zachowań, zwiększenie świadomości własnych emocji, a następnie nauka radzenia sobie z nimi.
Pacjent musi wiedzieć, z czego bierze się jedzenie kompulsywne w jego przypadku i z jakimi emocjami ma związek. Terapeuta stara się zidentyfikować te konkretne sytuacje i epizody, a następnie odpowiedzieć na pytanie, co je powoduje.
Utrata kontroli nad jedzeniem może mieć związek ze stanami lękowymi, dlatego celem terapii jest również ich interpretacja i złagodzenie. Oczywiście każdy przypadek jest inny. Trudno więc wskazać jedną metodę leczenia, która zawsze wyeliminuje kompulsywne objadanie się. Cały czas mówimy tu o indywidualnej terapii, którą specjalista dostosowuje do pacjenta.
Czy objadanie się jest objawem depresji?
Niestety, kompulsywne objadanie często idzie w parze z depresją. Przedłużający się stan braku kontroli nad jedzeniem, a także związane z tym lęki i kiepskie samopoczucie, może prowadzić do epizodów depresyjnych.
Między innymi właśnie dlatego ważne jest, aby nie bagatelizować kompulsywnego jedzenia i postarać się o pomoc terapeuty. To nie tylko sposób na złagodzenie wspomnianych objawów (i ich skutków), ale przede wszystkim szansa na poprawę zdrowia psychicznego.
